Αναλυτική περιγραφή

To ολυμπίτικο γλέντι εκφράζει τον τρόπο ζωής, το κοινώς παραδεκτό ήθος και επιτρέπει την εξωτερίκευση των αισθημάτων της χαράς και της λύπης των κατοίκων της Ολύμπου Καρπάθου, με αυτοσχέδιο ποιητικό λόγο που εκφέρεται σε διαλογική μορφή και υποστηρίζεται από μια ζωντανή μουσική συνοδεία των τοπικών οργάνων -της τσαμπούνας, της λύρας και του λαούτου. Η γεωγραφική απομόνωση της Ολύμπου υπήρξε ο κυριότερος λόγος της ιστορικής διαμόρφωσης του ολυμπίτικου γλεντιού σε ένα μοναδικό εθνικό στοιχείο άυλης κληρονομιάς, του οποίου η κομβική κοινοτική σημασία μετεξελίχθηκε και εδραιώθηκε διεθνώς ως μια ιδιαίτερη εθνοτοπική έκφραση με ευρύτερη, δηλαδή οικουμενική, αξία για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Το ολυμπίτικο γλέντι είναι ένα επιτελεστικό σύμπαν στο πλαίσιο του οποίου, εκτός από την αυτοσχέδια ποίηση και τη ζωντανή μουσική έκφραση, ο χορός συμπληρώνει και αναδεικνύει ακόμη περισσότερο την τελετουργική φύση ενός συλλογικού φαινομένου που αφορά στη δημόσια παρουσίαση της ταυτότητας των μετεχόντων και τη διαπραγμάτευση των ορίων της αντίληψης και της εν γένει συμπεριφοράς των γλεντιστάδων.

Το ολυμπίτικο γλέντι είναι συνυφασμένο με όλα τα μεγάλα γεγονότα της ανθρώπινης κατάστασης, τα οποία συνδέονται με τον κύκλο του αγροτικού χρόνου και τον κύκλο της ζωής. Γεγονότα που τελούν σε άμεση συνάφεια με τους θρησκευτικούς εορτασμούς της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας. Συχνές κοινοτικές συναθροίσεις γίνονταν και γίνονται με την ευκαιρία των μεγάλων εορτών, για τις ονομαστικές εορτές (τις Εύκησες), τα πανηγύρια, κατά την αναχώρηση ή έλευση των ξενιτεμένων, στα Εφτά του νεογέννητου, τη βάπτιση, τον αρραβώνα, τον γάμο, τις πατινάδες και σε όποια άλλη έκτακτη περίπτωση η παρέα των γλεντιστάδων ή γλεντική παρέα αισθάνεται την ανάγκη να επικοινωνήσει και να αναδείξει ποιητικά και μουσικά, με τον συλλογικό χορό και το αυτοσχέδιο διαλογικό τραγούδι ζητήματα που απασχολούν την κοινότητα στο σύνολό της.

Η δυναμική της επιτέλεσης του Ολυμπίτικου γλεντιού –η κοινοτική λογική που το καθιστά μοναδικό ιστορικό και πολιτισμικό φαινόμενο τοπικά, περιφερειακά, εθνικά και διεθνώς– είναι συνυφασμένη με την έννοια παρουσία ή παρ(ρ)ησία. Παρ(ρ)ησία στην Όλυμπο σημαίνει τη δημόσια συνεύρεση ενός προσώπου με άλλα μέλη της κοινότητάς του και υπογραμμίζει την ηθική και κοινωνική ακεραιότητα των προσώπων που συνδιαλέγονται δια ζώσης, με τρόπον ώστε να αντικρίζει ο ένας τον άλλο στην παρέα «κατάματα», να εκφράζεται με ελευθερία λόγου, με θάρρος, με σοβαρότητα και με μέτρο, χωρίς υπέρμετρο εγωισμό και αλαζονεία, επιτελώντας μια «σωστή» για τα κοινοτικά δεδομένα προσωπική παρουσία στον κοινό δημόσιο χώρο. Στην Όλυμπο για να έχει κάποιος πα(ρ)ρησία πρέπει να είναι οικογενειακά και ατομικά ακηλίδωτος. Πα(ρ)ρησία αποκαλούν επίσης τα πανηγύρια, τις διασκεδάσεις, κάθε κοινωνική και θρησκευτική συνάθροιση καθώς και τα γεμάτα κόσμο καφενεία και το εκκλησίασμα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο το γλέντι όσο και η διασκέδαση στην Όλυμπο δεν πρέπει να ταυτίζονται με το ανεξέλεγκτο ξεφάντωμα και την εκτόνωση ή με εκδηλώσεις που έχουν επιφανειακά παραδοσιακά χαρακτηριστικά με έντονες τάσεις νεωτερικού ή μετανεωτερικού γλεντισμού. Το ολυμπίτικο γλέντι και η διασκέδαση μπορούν να χαρακτηριστούν ως ψυχαγωγία. Η ολυμπίτικη ψυχαγωγία στηρίζεται στη μέθεξη των συμμετεχόντων μέσα από την τελετουργική έκφραση της χαρμολύπης των γλεντιστάδων, η οποία παράγεται και γίνεται αντιληπτή σαν μια πνευματική συνάντηση των προσώπων της ίδιας πολιτισμικής κοινότητας.